Sách - Jean-Paul Sartre: Anh Hùng Và Nạn Nhân Của "Ý Thức Khốn Khổ" - André Niel - Tôn Thất Hoàng dịch – Khai Minh

Tự do - Khái niệm cốt lõi trong triết học của J.P.Sartre. Bối cảnh (ngắn) khởi phát tư tưởng "tự do" ...Sartre của năm 1945 không còn là Sartre của năm 1939 (trước C.h.i.ế.n tr.a.n.h thế giới 2). C.h.i.ế.n tr.a.n.h là một bước ngoặc lớn, một đại biến cố trong cuộc đời Sartre. Bước vào cuộc ch.i.ế.n, Sartre là một giáo viên triết học, một người cô đơn, có xu hướng c.h.ủ n.g.hĩ.a cá nhân và hoàn toàn phi c.h.í.n.h t.r.ị. Ra khỏi cuộc chiến, Sartre là một triết gia nổi tiếng với L'Être et le Néant (Tồn tại và Hư vô, tác phẩm quan trọng bậc nhất của Sartre, viết tắt là EN), một nhà hoạt động chính trị tích cực. C.h.i.ế.n tr.a.n.h là một vườn ươm cho các thiên tài thời cuộc trong đó có thiên tài triết học. Cuộc chiếm đóng của p.h.á.t .x.í.t Đức không phải là một cuộc c.h.i.ế.n tr.a.n.h theo đúng nghĩa rằng người ta chờ đợi sự tấn công của quân Đức nhưng không thấy. Sartre viết, “Tôi ở đây, làm việc, như một người lính nhưng không phải là một chiến binh. Tôi thả khinh khí cầu và…suy ngẫm về cái c.h.ế.t”. Và chỉ trong tình cảnh c.h.i.ế.n tr.a.n.h, Sartre mới cảm nghiệm được sự tự do của mình. Sartre viết: Chúng ta chưa bao giờ được tự do dưới sự chiếm đóng của Đức (Jamais nous n’avons été plus libres que sous l’occupation allemande, Situations, III, p. 11). Trong nhận thức của Sartre, người Pháp dưới sự chiếm đóng của Đức đã khiến cho họ phải đối mặt với tình trạng con người bị tước bỏ những điều kiện thiết yếu, bị đẩy đến ranh giới của cái c.h.ế.t. Do đó, cả đàn ông lẫn phụ nữ họ phải quyết định họ là ai hoặc họ là ai: “Et le choix que chacun faisait de lui-même était authentique puisqu’il se faisait en présence de la mort, puisqu’il aurait toujours pu s’exprimer sous la forme “Plutôt la mort que …” (Situations, III, p.12) [Sự lựa chọn rằng mỗi người tự làm nên chính mình một cách đích thực được thực hiện trong sự hiện diện của cái c.h.ế.t, từ khi anh ta luôn nói rằng “Thà c.h.ế.t còn hơn…”. Thông qua sự áp bức, con người có thể khám phá tự do trong sự hiện sinh của nó, trong nhận thức hiện sinh. Sartre ở trong c.h.i.ế.n tr.a.n.h nhưng không nói về c.h.i.ế.n tr.a.n.h, những ý tưởng về tự do được đề cập trong EN nhưng không nói đến sự hiện diện của Đức ở Pháp hay War World 2, nó không bàn về tình cảnh người Pháp trong c.h.i.ế.n tr.a.n.h, mà đúng hơn, nó bàn về tự do và trách nhiệm. Dĩ nhiên rằng, những ý tưởng về tự do và trách nhiệm của J.P.Sartre trong EN không phải tự dưng mà có, nó bắt nguồn từ sự đau thương, tự sự ngột ngạt trong vòng kiềm tỏa của c.h.i.ế.n tr.a.n.h ….Tự do lựa chọn trong quan niệm của Sartre đi liền với trách nhiệm. Chúng ta tự do lựa chọn, chúng ta sẽ chịu trách nhiệm cho sự lựa chọn của chính mình. C.h.i.ế.n tr.a.n.h là một tình cảnh con người mà chúng ta phải chịu trách nhiệm hoàn toàn. C.h.i.ế.n tr.a.n.h là của tôi, trong việc chọn nó, trong sự quyết định không chối bỏ nó bằng cách đào ngũ hay tự tử, tôi chọn nó, do đó tôi chọn chính mình và người ta cũng muốn như thế. Tự do lựa chọn của Sartre mang lại với một gánh nặng trách nhiệm khủng khiếp.  *** JEAN-PAUL SARTRE: Anh hùng và nạn nhân của "Ý Thức Khốn Khổ" Tác giả: André Niel Tôn Thất Hoàng (Trần Xuân Kiêm) dịch Nhà phát hành: Khai Minh Nhà xuất bản: NXB Văn Học *** Thông số cơ bản: Số trang: 240  trang Khổ: 14x22cm Khối lượng: 500 gr Ngày phát hành: 2023 ***